Geweld in de zorg, de zorgrelatie, tegen zorgmedewerkers en tegen derden

Signaleren en preventie van geweld in de zorg, de zorgrelatie, tegen zorgmedewerkers en tegen derden

In het organisatieadvies, het beleidsadvies en de calamiteitenonderzoeken van Move professionals in Utrecht krijgen we te maken met vraagstukken, incidenten en calamiteiten over geweld in de zorg, de jeugdzorg en de zorgrelatie.

Dit kan gaan over kindermishandeling en huiselijk geweld, geweld in de zorgrelatie, grensoverschrijdend gedrag en seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar ook over geweld op de werkvloer jegens professionals. We volgen dit thema en verzamelen de belangrijkste kennisbronnen. We delen dat overzicht graag met onze volgers en klanten 🔗 (portfolio).

Move professionals doet via de Prisma methode onderzoek naar geweld in de jeugdzorg en de zorg. Dit kan gaan om (seksueel) grensoverschrijdend gedrag tussen jongeren en cliënten, maar ook om (seksueel) grensoverschijdend gedrag van een hulpverlener naar een cliënt of jongere. Move professionals doet ook Prisma onderzoek naar gebeurtenissen naar geweld op de werkvloer. 🔗 Prisma onderzoek geweld in de zorgrelatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag

Preventie en signaleren van kindermishandeling en huiselijk geweld in de zorg

Vrijheidsbeperking in de gesloten en de open jeugdhulp

In de JeugdzorgPlus, orthopedagogische behandelcentra, kinder- en jeugdpsychiatrische afdelingen en Justitiële Jeugdinrichtingen worden soms vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast. Wat dit inhoudt en wanneer dit mag is te lezen op de website van het Nederland Jeugdinstituut (NJI):

Vrijheidsbeperkende maatregelen in de gesloten jeugdhulp

In de open jeugdhulp zijn er soms maatregelen die de vrijheid van kinderen en jongeren beperken, maar daarvoor is geen wettelijke basis. Het Nederland Jeugdinstituut (NJI) heeft een handreiking gemaakt hoe met deze dilemma's kan worden omgegaan.

In deze handreiking vind je zes dilemma's die jeugdprofessionals ervaren rond vrijheidsbeperking:

Waar ligt de grens tussen opvoeden en vrijheidsbeperking?
Welke huisregels mag ik afspreken?
Hoe mag ik een kind of jongere tegen zichzelf beschermen?
Wat mag ik doen om mezelf en anderen te beschermen?
Wat kan ik doen in een noodsituatie?
Wat doe ik als niemand het meer weet?

Handreiking omgaan met dilemma's rondom vrijheidsbeperking in de open jeugdhulp

Femicide

Preventie en signaleren van ouderenmishandeling in de zorg

Website rijksoverheid over ouderenmishandeling
Ouderenmishandeling in huiselijke kring (aanvulling op meldcode)
ERASE OUDERENMISHANDELING: Het lectoraat Acute Intensieve Zorg heeft een meerjarige onderzoekslijn gericht op het vroegtijdig herkennen van ouderenmishandeling in de acute zorgketen en het ontwikkelen van handvatten voor aanpak van ouderenmishandeling in de praktijk zie Alle instrumenten voor ERASE
Notitie Actiz en HU over ouderen in veilige handen (samenwerken aan een veilige zorgrelatie in het verpleeghuis)
Notitie (2019) van Movisie over de aanpak van ouderenmishandeling
Kennispagina Movisie over ouderenmishandeling
E-learning voor vrijwilligers over ouderenmishandeling
Toolkit Mantelzorg en overbelasting (ontspoorde zorg)

Vergewisplicht en meldplicht bij disfunctioneren in de Wkkgz in de zorg

Vergewisplicht gaat over de plicht die een zorgaanbieder als werkgever heeft om na te gaan hoe een zorgverlener in het verleden heeft gefuntioneerd. Meer over die vergewisplicht is te vinden op de website van de Rijksoverheid:

Vergewisplicht

Meldplicht gaat over de plicht van een zorgaabieder om te melden bij:

calamiteiten meer informatie op Melden calamiteit
geweld in de zorgrelatie meer informatie op Geweld in de zorgrelatie
ontslag wegens disfunctioneren meer informatie op Ontslag na disfunctioneren

Jeugdcriminaliteit

Mooi magazine op de webiste van het NJI over jeugdcriminaliteit

Preventie van grensoverschrijdend gedrag in de zorg (GOG)

Grensoverschrijdend gedrag vindt plaats op psychologisch, fysiek, seksueel, financieel en materieel vlak. Bewust en onbewust. Het gaat over wat je doet, maar ook over wat je niet doet, zoals te weinig hulp bieden. Het heeft bijna altijd te maken met machtsmisbruik. Op de kennispleinen voor de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg is hier informatie over te vinden:

Preventie van Seksueel grensoverschrijdende gedrag in de zorg (SGOG)

E-learning over wat te doen bij het vermoeden van seksueel misbruik
Toetsingskader voorkomen seksueel grensoverschrijdend gedrag
Behandeling seksueel grensoverschrijdend gedrag bij LVB (forenische zorg)
Voorkomen seksuele overschrijdingen (interventies)
Praten over sexting (toolkit)
Lesprogramma scholen sexting
Onderzoekers van ESHPM en het AmsterdamUMC, VUMC ontwikkelden een gratis e-book over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag. En over de manier waarop je daarover kunt praten, met cliënten en met elkaar. Kijk voor alle informatie en e-book op E-book praten met cliënten over seksueel grensoverschrijdend gedrag

Probleemgedrag - onbegrepen gedrag bij mensen met dementie

E-learnings geweld of agressie in de zorg

Probleemgedrag bij mensen bij dementie
E-learning voor vrijwilligers over ouderenmishandeling

Vermoeden van en aangifte doen van seksueel misbruik

Aangifte seksueel misbruik
Brochure slachtoffers Seksueel misbruik (politie)
Vermoeden van seksueel misbruik in de zorg
Aangifte doen in verschillende talen (film)

Geweld op de werkvloer - Geweld tegen medewerkers met een publieke taak

Medewerkers in de zorg vervullen een publieke taak. Geweld op de werkvloer komt voor. Zorgmedewerkers, jeugdzorgwerkers, werkers in het sociale domein en de GGZ krijgen op hun werk te maken met verbale agressie, bedreiging, stalking en fysieke agressie door cliënten, vrienden van cliënten, ouders en familieleden van cliënten.

In ons werk voor zien we wat een groot dilemma dit is voor medewerker en organisatie. Agressie en geweld tegen zorgmedewerkers is erg ingrijpend voor het slachtoffer, familie en collega’s en verstoort het kunnen verlenen van goede zorg. In zorginstellingen is niet altijd een werkwijze hoe hiermee wordt omgegaan. Er is onbekendheid met de mogelijkheden die er wel zijn voor het doen van melding en aangifte. Het is belangrijk dat zorgorganisaties het onderwerp opnemen in hun integrale veiligheidsbeleid en doelen formuleren binnen hun ARBO beleid. Onderstaand instrumenten, die gebruikt kunnen worden om het risico in beeld te brengen en te houden en een organisatie voorzorgsmaatregelen kan nemen om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen.

Melding bij de IGJ tegen geweld door een derde

De IGJ wil een melding krijgen van geweld door een cliënt tegen een derde. Onder een derde verstaat de IGJ een burger zijn ( iemand van buiten de zorg of iemand op straat) en een zorgverlener in de instelling.

zie Geweld tegen een derde

Geweld op de werkvloer - Bescherming tegen discriminatie in de zorg

Zorgmedewerkers kunnen in hun werk te maken krijgen met discriminatie door cliënten en/of hun vrienden of familie. Daarbij gaat het vooral om discriminatie en vooroordelen vanwege etnische afkomst, huidskleur en godsdienst.

Geweld op de werkvloer - bedrijfsongevallen melden bij NLA en ongevalsonderzoek doen (arbeidsongeval)

Zorg- en jeugdzorgorganisaties melden vanaf 1 januari 2023 bedrijfsongevallen bij de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) . Hierbij gaat het bijvoorbeeld om geweldsincidenten in de zorg waarbij een medewerker slachtoffer was (geweld op de werkvloer). Meldingsplichtige ongevallen zijn ongevallen met blijvend letsel en/ of met een ziekenhuisopname tot gevolg of die met een dodelijke afloop. Bij een meldingsplichtig bedrijfsongeval vraagt de inspectie zelf onderzoek te doen naar de oorzaken hiervan en hiervan een rapport op te stellen. Het doel van de nieuwe werkwijze is het verbeteren van de veiligheid op de werkvloer en hiervan te leren. Een analyse, bijvoorbeeld met behulp van de Prismamethode maakt onderdeel uit van het onderzoek. 🔗 Meer weten wat wij voor u kunnen doen: Ongevalsonderzoek