Maatschappelijke hulpverlening (opvang en beschermd wonen) - Move professionals
Maatschappelijk hulpverlening (maatschappelijke opvang en beschermd wonen)
Move professionals voert Prisma calamiteitenonderzoek uit voor organisaties die maatschappelijke opvang en beschermd wonen bieden. In dit kennisdomein delen we kennis over deze vormen van hulpverlening.
Organisaties binnen de maatschappelijke hulpverlening bieden onderdak, ondersteuning en veiligheid aan kwetsbare burgers binnen gemeenten. In dit kennisdomein van Move professionals delen we kennis over de maatschappelijk hulpverlening. De doelgroepen van de maatschappelijke opvang en beschermd wonen lopen min of meer vloeiend in elkaar over.
Op de volgende website 🔗 HHM doelgroepindeling is een de indeling te downloaden.
Maatschappelijke opvang
Onderdak en begeleiding voor personen die de thuissituatie hebben verlaten, al dan niet in verband met risico’s voor hun veiligheid als gevolg van huiselijk geweld, en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving (Wmo 2015, artikel 1.1.1).
In de maatschappelijke opvang wordt het volgende onderscheid gemaaktL
- nacht- en crisisopvang
- kinderen en gezinnen in de crisisopvang
- jongeren
Doelgroep maatschappelijke opvang
De doelgroep van de maatschappelijke opvang (mo) zijn dak- en thuislozen. Het kan gaan om alleenstaande daklozen, dakloze gezinnen, zwerfjongeren en uitgeprocedeerde asielzoekers. De onderscheiden doelgroepen binnen de MO zijn:
- Daklozen met OGGZ problematiek
Bij deze groep is sprake van ernstige psychiatrische problematiek en/ of verslaving. - Daklozen zonder OGGZ problematiek de zogenaamde economische daklozen
Dit zijn mensen die dakloos worden als gevolg van (een combinatie van) schulden, werkloosheid en/of hypotheeklast. Het zijn mensen die alleen op het gebied van huisvesting niet zelfredzaam zijn en niet terug kunnen vallen op voorliggende voorzieningen en/of eigen sociale netwerk. Zij zijn niet zelfredzaam genoeg zijn om zelf regie te voeren over hun eigen probleem én oplossing. - Uitgeprocedeerde asielzoekers en ongedocumenteerden. Aan deze groep wordt opvang geboden in de vorm van bed-bad-brood.
- Mensen voor wie nog geen plek is binnen beschermd woren. Aan deze groep wordt overbruggingszorg geboden.
Informatie dakloosheid overheid
Briefadres voor mensen zonder vast woon- en verblijfplaats
Mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats, zoals mensen in de maatschappelijke opvang hebben vaak geen briefadres.
Meer informatie over het kunnen krijgen van een briedadres is te vinden op: Informatie over het krijgen van een briefadres
Beschermd wonen
Beschermd wonen is een verzamelterm voor verschillende woonvormen voor mensen die door hun beperkingen (tijdelijk) niet zelfstandig kunnen wonen. In Nederland zijn verschillende organisaties die beschermd wonen aanbieden. Beschermd wonen biedt zorg, begeleiding en ondersteuning die gericht is op herstel zodat mensen kunnen deelnemen aan de samenleving.
Grofweg wordt een onderscheid gemaakt in woonvormen voor mensen die:
1. Niet zelfstandig kunnen wonen = Beschermd wonen binnen het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz)
2. Tijdelijk niet zelfstandig kunnen wonen = Beschermd wonen binnen het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
3. Zelfstandig wonen en daarbij (intensieve) professionele hulp nodig hebben = Begeleid zelfstandig wonen
In de Wet maatschappelijk ondersteuning wordt het als volgt omschreven: Wonen in een accommodatie van een instelling met daarbij behorende toezicht en begeleiding, gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie, het psychisch en psychosociaal functioneren, stabilisatie van een psychiatrisch ziektebeeld, het voorkomen van verwaarlozing of maatschappelijke overlast of het afwenden van gevaar voor de cliënt of anderen, bestemd voor personen met psychische-of psychosociale problemen, die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving (Wmo 2015, artikel 1.1.1).
De overheid maakt het volgende onderscheid in beschermd wonen
De overheid gebruikt de volgende omschrijvingen voor de vormen van beschermd wonen (van licht naar intensief)
- Begeleid wonen of woonbegeleiding: Woonbegeleiding
- Beschermd wonen: zie Beschermd wonen
- GGZ wonen: GGZ wonen
Doelgroep beschermd wonen
Beschermd wonen (BW) is er voor mensen met een (ernstige) (chronische) psychiatrische aandoening (EPA) en voor mensen met ernstige psychosociale problemen. Vaak ervaren zij problemen op meerdere leefgebieden. Ook kan sprake zijn van verslavingsproblematiek en chronische en somatische aandoeningen. Het gaat om gemêleerde doelgroepen, jongeren, jong volwassenen, volwassenen en ouderen.
Financiering en wettelijk kader beschermd wonen
Beschermd wonen wordt geboden binnen verschillende wettelijke (financiële) kaders:
-
Jeugdwet (JW)
-
Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO)
-
Wet langdurige zorg (Wlz)
-
Wet forensische zorg (Wfz)
Meer informatie over beschermd wonen en de Wlz
De Wet langdurige zorg (Wlz) is er voor mensen die blijvend permanent toezicht nodig hebben of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben. Voor het leveren van verblijfszorg geldt voor alle zorgprofielen dat een zorgaanbieder moet kunnen aantonen op welke wijze het permanente toezicht of de 24 uur per dag zorg in nabijheid in de zorginstelling geregeld wordt. Dit betekent bijvoorbeeld dat er altijd iemand aanwezig is die met zijn of haar kennis en vaardigheden aansluit bij de (zorg)vragen en (zorg)behoeften van de klanten en bevoegd en bekwaam is voor de vereiste zorgtaken. De wijze waarop het toezicht ingericht is, zal per doelgroep en per locatie verschillen wordt afgestemd op de bewoners.
Overzicht veelgebruikte methodieken beschermd wonen
Onafhankelijke cliëntondersteuning
Er zijn onafhankelijke clientondersteuners die werken vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en die aangeboden wordt via de gemeente. En er bestaan onafhankelijke clientondersteuning vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze wordt aangeboden via het zorgkantoor in de regio en is beschikbaar voor mensen die al beschikken over een Wlz-indicatie. Movisie heeft een themakaart gemaakt over de overgang van de Wmo naar de Wlz en waarom onafhankelijke cliëntondersteuning daarin zo belangrijk is.
Melden van calamiteiten en calamiteitenonderzoek bij beschermd wonen
Vanuit de Wlz is de Wkkgz van toepassing. Deze wet gaat over goede zorg, openheid over fouten en incidenten en de bereidheid daarvan te leren. Ook een zorgvuldige omgang met klachten in de zorgverlening wordt in de wet geregeld. Het toezicht en de meldplicht bij calamiteiten is geregeld in de wet. Vanuit de meldplicht bij calamiteiten komt ook het uitvoeren van calamiteitenonderzoek.
Toezicht beschermd wonen en het melden van calamiteiten
- Melden van calamiteiten
- Toezicht beschermd wonen
- Toezicht beschermd wonen voor cliënten met een forenische zorgtitel (zie antwoord 8)
